Gwella Golwg

Postiwyd ar 15 Mehefin 2009 gan dafydd

Mae’n fis ers lansiad cyntaf gwefan Golwg 360 a mae yna llawer iawn o drafodaeth wedi bod ers hynny. O ran y wefan, ychydig iawn sydd wedi newid. Dwi’ ddim yn disgwyl newidiadau radical i’r wefan o fewn mis, yn enwedig oherwydd fod Tinopolis wedi gorfod cywiro gwallau mewn cod cwmni arall a gwneud hynny ‘am ddim’.

Er hyn, mae yna nifer o newidiadau bach fyddai’n hawdd iawn i newid er mwyn gwneud y wefan yn fwy defnyddiol. Wna’i ddim sôn am bethau fel ‘defnyddio gwirydd sillafu’ a ‘gwella safon yr ysgrifennu’ er fod hynny wedi bod yn feirniadaeth gyson gan eraill. Dyw hyn ddim yn newid y ffaith fod angen ail-ddatblygu y wefan o’r dechrau chwaith.

Dyma restr byr o awgrymiadau wnes i ddanfon at Olygydd Golwg heddiw:

  1. Cael gwared a’r dewis ‘nifer/eitemau rhanbarth’ ar yr adrannau. Mae’n arafu’r wefan ac yn weddol ddi-bwynt. Dwi wedi gwylio nifer o bobl yn defnyddio’r wefan a does neb yn deall ei fod yna. Hyd yn oed ar ôl dangos be sy’n bosib – ychydig iawn sy’n deall pwrpas y sustem i addasu/ychwanegu adrannau, nac yn deall sut i’w weithio.

    Er enghraifft, beth yw ei bwrpas ar yr adran ‘Prydain’ neu ‘Rhyngwladol’? Erthyglau rhyngwladol sy’n berthnasol i Gaerdydd? Does yna ddim un (a fasen i ddim yn disgwyl rhai).

    Efallai fod hi’n well cael adran ‘newyddion lleol’ lle all pobl ddewis eu ardal lleol i weld y newyddion perthnasol.

  2. Defnyddio’r gofod sydd ar gael i roi prif bennawd y stori ar draws y dudalen (does dim angen y testun ‘yn ôl’ chwaith am fod hynny yn weithred sy’n rhan o bob porwr gwe).
  3. Rhoi dyddiad ac amser llawn ar bob stori, ynghyd a ‘amser diweddaru’ os yw stori yn cael ei newid ar ôl ei gyhoeddi.
  4. Yn yr adran ‘Sylwadau’, nodi pwy yw awdur y darn (hyd yn oed ‘Y Golygydd’ os ydyn nhw’n adlewyrchu barn y cwmni nid unigolyn).
  5. Cael gwared o fylchau di-angen rhwng paragraffau a safoni ar maint/diwyg y testun drwy CSS yn hytrach na gadael i’r newyddiadurwyr newid maint/lliw ffontiau.

    Dyma dri enghraifft lle mae hyn yn mynd o’i le (a mae yna lawer mwy): [1] [2] [3]

  6. Dangos y lluniau ar y prif dudalennau yn eu maint cywir e.e. 150x150px yn hytrach na 160x160px
  7. Newid yr hysbysebion fel nad ydyn nhw’n symud neu’n fflachio rhy gyflym. Os ydyn nhw’n fflachio fwy na unwaith bob 2 eiliad mi fyddan nhw’n gwneud hi’n anodd i rhai pobl (sydd a nam ar eu golwg) ddarllen yr erthyglau. Hefyd mae rhai hysbysebion yn ymddangos ddwywaith ar yr un dudalen.

    Mae’n bosib dadle fod llawer gormod o hysbysebion ar y wefan i gymharu gyda gwefannau tebyg a mae ymchwil yn dangos fod un hysbyseb ar bob tudalen yn fwy effeithiol o ran tynnu sylw’r darllenwr na nifer o rai aflafar – mae pobol yn dueddol o ‘diwnio allan’ y rhain. Mae’n werth edrych ar ymchwil y ‘guru’ gwe Jakob Nielsen er fod ei farn yn reit eithafol ac yn anghyffyrddus i nifer o bobl marchnata.

  8. Cuddio y dudalen ‘Gymorth‘ sydd yn embarasing o wag ar hyn o bryd (ac yn Saesneg).
Postiwyd yn Y We | Sylwadau wedi eu Diffodd ar Gwella Golwg

Golwg nôl

Postiwyd ar 10 Mehefin 2009 gan dafydd

Dwi ddim wedi gwneud unrhyw sylw am wasanaeth Golwg 360 ers tipyn am mod i’n disgwyl i weld sut y fyddai’r gwasanaeth yn datblygu, ond mae’n werth edrych nôl ar beth sydd wedi digwydd ers y ‘lansiad’ (yr un cynta ar 15 Fai 2009, nid yr ail yn y Senedd a nid y trydydd pan fydd y wefan yn lansio go-iawn, rhywbryd cyn diwedd 2011?).

Yn fuan iawn ar ôl lansio fe welwyd y problemau technegol a fe gafwyd rhain eu trafod yn helaeth ar Faes-e, Twitter ac amryw o flogiau ynghyd a llefydd eraill siwr o fod nad ydw i’n ymwybodol ohonynt.

Fe roedd tri elfen i’r trafodaethau yma:

  1. Rhwystredigaeth gyda problemau technegol y wefan
  2. Sylwadau am ansawdd y gwaith dylunio a technegol ar y wefan
  3. Beirniadaeth am natur yr erthyglau, safon y newyddiaduraeth a’r gwaith golygu

Fe roedd 1 yn deillio yn uniongyrchol o 2, ond fe drwsiwyd y broblem yn yr wythnos neu ddau gynta. Er hyn mae’r problemau technegol sylfaenol yn y wefan yn dal i achosi problemau i bobl ar adegau, yn enwedig os yw rhywun yn dilyn dolen i’r wefan wedi eu gopïo o ‘sesiwn’ rhywun arall (er enghraifft, dilynwch y ddolen yma). O ran rhif 3, mae’n hawdd addasu arddull y testun ar ôl derbyn adborth – dyw hi ddim mor hawdd trwsio problemau sylfaenol o fewn gwefan heb ei ail-ddatblygu o’r dechrau.

Ychydig iawn o sylw roddwyd i’r problemau yma gan y cyfryngau torfol yn gyffredinol a roedd y BBC yn amlwg yn petruso dros grybwyll y stori am resymau golygyddol/gwleidyddol. Roedd y rhithfro yn llawer mwy ‘rhydd’ i roi sylwebaeth di-duedd ac eitha manwl o ffaeleddau technegol y wefan a felly yn wasanaeth gwerthfawr ar adeg lle’r oedd cyfryngau torfol yn anwybyddu neu osgoi y stori.

Er hyn fe gafwyd un stori yn y Daily Post yn sôn am y problemau technegol. Rhaid hefyd diolch i Vaughan Roderick am rhoi sylw i’r mater ar ei flog er y ‘sensitifrwydd’ o wneud hynny.

Gyda llaw, mae’n werth edrych nôl ar gofnod Vaughan am y datganiad gwreiddiol lle roedd llywodraeth y Cynulliad yn datgan faint o arian fyddai ar gael ar gyfer datblygu gwasanaeth newyddion dyddiol yn Gymraeg. Mae’n bosib gweld lle ddechreuodd trafferthion Golwg yn y lle cynta. Mae’n cynnwys sylwadau perthnasol fel “Ydy’r £600,000 yn seiliedig ar unrhyw gynllun busnes?” (nac oedd yn amlwg) a “Pwy arall tybed? Mae Golwg yn gwadu”. Ie wir?

Tra roedd y cyfryngau yn anwybyddu’r mater, fe wnaeth gwefan cachu360 ymchwilio i ddatblygiad y wefan a dod o hyd i’r cysylltiad gyda cwmni datblygu gwefannau o India. Gyda chaniatad, fe wnes i wneud copi statig o’r wefan am fod y wefan ei hun am gau lawr.

Yn y cyfamser, roeddwn i wedi mynd ati i greu porthiant RSS a chyfrif Twitter ar gyfer lledu’r erthyglau o Golwg 360 a mae hyn wedi bod yn llwyddiannus iawn.

Ar ddiwrnod y ‘lansiad’ y wefan yn y Senedd (3 Mehefin 2009), fe gafwyd adroddiad gan Aled Scourfield ar newyddion S4C yn sôn fod y gwaith wedi ei wneud gan ‘gwmni arall’ heb ddatgelu unrhyw fanylion. Er hyn, roedd yr ymchwil ar gyfer yr adroddiad wedi defnyddio canfyddiadau cachu360 a chyfraniadau eraill o’r we. Fe godwyd nifer o gwestiynau hefyd gan Alun Cairns ar y diwrnod yma sydd wedi ei nodi yn y stori yma.

Gyda’r cwestiynau wedi eu codi yn y Senedd, fe wnaeth Alun Ffred gyhoeddi ddoe ei fod wedi gofyn i’r Cyngor Llyfrau am adroddiad ynglyn a’r problemau. Dwi’n gobeithio y fydd yr adroddiad yn ystyried mwy na dim ond y problemau technegol cychwynnol. Mae yna nifer o gwestiynau pwysicach i ofyn o ran sut aeth Golwg ati i ddatblygu’r wefan, sut dyfarnwyd y gwaith ac ati.

A dyna ni wedi cyrraedd heddiw, lle mae Golwg Newydd Cyf wedi gwneud datganiad sy’n codi cwestiynau pellach. Mae Golwg wedi pwysleisio nad oes unrhyw ‘arian cyhoeddus’ wedi ei ddefnyddio i greu y wefan, sydd yn swnio fel ‘bargen’ i bobl lleyg efallai. Ond mae’n gysyniad gwbl naïf i unrhyw un sydd wedi datblygu gwefannau ac efallai mai dyma’r rheswm pam fod datblygiad wedi y wefan wedi cael gymaint o drafferthion.

Does dim un cwmni (yng Nghymru neu India) yn gallu gwneud gwaith safonol ‘am ddim’ a fe fyddai wedi bod yn gwell buddsoddiad o arian cyhoeddus i neilltuo cyllid penodol i adeiladu’r wefan yn broffesiynol. Wedi’r cyfan, conglfaen y cais am yr arian gan Golwg Newydd oedd creu gwefan gyda newyddion dyddiol a felly roedd angen cyllido ar gyfer datblygu gwefan gyda cynsail technegol gadarn ar gyfer y dyfodol.

Yn amlwg, fe gafodd Tinopolis y bai am y wefan er mai’n amlwg erbyn hyn nad nhw wnaeth y gwaith datblygu. Dyna’r siawns mae unrhyw gwmni yn gymryd wrth is-gontractio gwaith ac os oedd Golwg/Tinopolis wedi bod yn onest o’r dechrau ynglyn a hyn, mae’n bosib fe fyddai llai o embaras a pwyntio bysedd wedi digwydd. Er hyn fe wnaeth Tinopolis gymeryd y cyfrifoldeb o lunio manyleb technegol (specification) a nhw hefyd ddylai fod wedi bod yn cadw golwg ar y gwaith datblygu o’r dechrau i’r diwedd i wneud yn siwr fod yr is-gontractwr yn gwneud y gwaith yn iawn. Os oedd y wefan wedi ei ddatblygu yn dda – mae’n sicr mai Tinopolis fyddai wedi cymeryd y clod er mai is-gontractwr oedd wedi gwneud y gwaith. Mae’n anodd teimlo rhy’n flin dros Tinopolis felly.

Fe ddaeth hi hefyd yn amlwg fod cwmni arall – TV Everywhere – wedi cymryd y cyfrifoldeb o ‘reoli’ y gwaith o adeiladu’r wefan a wedi is-gontractio y gwaith datblygu i gwmni Indinfotech o India. Mae’n anodd credu nad oedd Golwg a Tinopolis yn ymwybodol o hyn. Os nad oedden nhw’n gwybod neu’n poeni am bwy oedd yn gwneud y gwaith datblygu, mae’n dangos tipyn o naïfrwydd ar eu rhan nhw.

Roedd cwmni TV Everywhere yn cael eu redeg gan Iolo Jones, er fod y cwmni mewn trafferthion am nad yw wedi cofnodi cyfrifon gyda Tŷ’r Cwmniau. Erbyn hyn mae Mr Jones wedi gadael ei swydd fel cadeirydd cwmni Telesgôp, un arall o’r ‘partneriaid’ yng ngwasanaeth Golwg 360.

Un peth sy’n amlwg i mi o’r ffars yma yw nad yw rhedeg busnes ar sail rhyw cynghrair llac o ‘bartneriaid’ yn gweithio’n dda iawn. Gwnewch fusnes ar sail cytundebau cadarn rhwng cwmnïau, a mae digon o sgôp i drafod ‘noddiant’ neu dermau ffafriol er mwyn arbed arian h.y. gwneud y gwaith ar sail costau a nid elw.

Dwi’n edrych ymlaen i weld beth fydd ymateb y Gweinidog Diwylliant yn y pendraw a hefyd rhaglen Y Byd Ar Bedwar sydd yn debyg o roi sylw i’r mater cyn bo hir.

Postiwyd yn Technoleg, Y We | Sylwadau wedi eu Diffodd ar Golwg nôl

Golwg 360 beta

Postiwyd ar 22 Mai 2009 gan dafydd

Dwi’n sylwi fod Golwg 360 wedi ei nodi fel ‘beta’ nawr a fod y dylunio wedi ei addasu yn agosach i fy awgrym i. Ond allwch chi ddim gwneud llawer o welliannau i’r wefan fel mae ar hyn o bryd – mae angen sgrapio’r cynllun yma a chyflogi dylunydd proffesiynol i roi ‘golwg’ newydd cyfoes i’r wefan.

Mae’r cwestiwn yn codi felly.. pam lansio gwefan oedd ddim wedi ei orffen a chreu gymaint o heip, hysbysebu ar fysiau ac yn blaen? Mae Golwg Newydd Cyf wedi dangos nad oedd ganddyn nhw unrhyw syniad sut i greu gwefan dda a mae nhw nawr yn dibynnu ar awgrymiadau darllenwyr ar beth i wneud.

Mi fasen i a nifer o bobl eraill yn y diwydiant cyfryngau newydd wedi bod yn hapus i brofi fersiynau cynnar o’r wefan er mwyn cynnig awgrymiadau a syniadau ar gyfer y dylunio, technoleg a chynnwys y wefan. Mi fase pawb sydd eisiau gweld y wefan yn llwyddo wedi bod yn fodlon rhoi y fath ymgynghoriad am ddim dwi’n siwr. Dwi ddim yn siwr faint fase hynny wedi ei gyflawni gan mod i’n dechrau amau pwy adeiladodd y wefan ac os mae rhywun yn Tinopolis wnaeth neu a gafodd ei raglennu yn rhad gan rywun yn India?

Ond gwell peidio cwyno gormod, mae nhw wedi bod yn destun sbort am amaturiaeth ei prosiect ond dwi’n siwr y bydd cyfarwyddwyr cwmni Golwg Newydd wedi dysgu’r wers. Dwi’n byw mewn gobaith.

Postiwyd yn Cymraeg, Y We | 1 Sylw

Golwg Arall

Postiwyd ar 17 Mai 2009 gan dafydd

Yn yr wythnos ddiweddaf dwi wedi bod yn gwylio Nasa TV lle mae’r gofodwyr ar y wennol ofod (nid ‘llong ofod’ fel mae Golwg yn dweud) yn trwsio a diwygio telesgôp Hubble. Mae nhw’n arwyr yn wir, yn dygymod a phob math o broblemau yn yr amgylchedd di-gyfaddawd mewn ffordd trefnus, amyneddgar a gofalus.

Yn wahanol i deithio i’r gofod, dyw creu gwefan ddim yn ‘rocket science’. Oes mae yna heriau, problemau, gwallau annifyr a mi all fod yn broses hir a phoenus. Er hyn os ydych chi’n: adeiladu tîm da o’ch cwmpas; dewis technoleg addas; defnyddio dulliau synhwyrol o ddatblygu meddalwedd – mae’n bosib creu gwefannau cymleth iawn mewn ychydig fisoedd.

Dros y penwythnos dwi wedi datblygu gwefan sy’n cymeryd y cynnwys o wefan Golwg 360 a’i gadw mewn cronfa ddata WordPress. Mae hyn wedi cymeryd tua 6 awr i ddatblygu sgriptiau Perl sydd yn ‘crafu’ y testun a’r lluniau oddi ar wefan Golwg. Roedd hyn yn llawer mwy trafferthus nag oeddwn i’n ddisgwyl oherwydd y llanast o HTML a CSS sydd yng nghrombil y wefan. Roedd tipyn o waith profi ac ail-brofi er mwyn cael testun y newyddion allan mewn fformat call. Fe gymerodd hi tua awr i greu blog WordPress gyda patrymlun addas.

Felly, hoffwn i gyflwyno Golwg Arall. Dwi’n credu fod y straeon yn fwy darllenadwy ar y wefan, er nad oes ganddyn nhw y ‘categorïau’ sydd yn wefan Golwg. Er mae’r calendr a’r porthiant RSS yn gwneud hi’n llawer mwy defnyddiol na’r wefan swyddogol.

Mwynhewch!

Postiwyd yn Cymraeg, Y We | 1 Sylw

Golwg Newydd

Postiwyd ar 15 Mai 2009 gan dafydd

Pan o’n i yn fy arddegau cynnar roeddwn i’n darllen cylchgrawn Golwg yn frwd, ond roeddwn i bob amser yn siomedig gyda ansawdd y dylunio. Roeddwn i’n cyhoeddi rhyw gylchronnau ffug, tanddaearol fy hunan gan ddefnyddio meddalwedd cyhoeddi pen-desg (DTP) ar fy Acorn Risc PC.

Roeddwn i’n siwr y gallwn i wneud yn well na’r bobl oedd yn gweithio yn Golwg ar y pryd a felly es i ati i ail-ddylunio dau dudalen o Golwg a’i ddanfon iddyn nhw. Wnes i ddim clywed nôl.

Fe wnaeth dyluniad Golwg wella (ychydig) dros y blynyddoedd a wnes i sylweddoli mai hoffi’r dechnoleg ar gyfer dylunio cyfrifiadurol oeddwn i yn bennaf a dyna pam dwi wedi cydweithio gyda dylunwyr print/gwe ers dros ddegawd yn hytrach na esgus fod gen i ryw dalent artistig fy hunan.

Nawr fod gwefan Golwg 360 wedi lansio dwi unwaith eto yn teimlo’r siom yna o weld dylunio amaturaidd gan y cwmni o Lambed (er mai Tinopolis sy’n gyfrifol am y wefan). Dwi wedi twrio i god y wefan a mae’n eitha amlwg nad oes yna llawer o feddwl wedi mynd mewn i’r dylunio. Mae yna ddefnydd helaeth o dablau HTML a cymysgedd o CSS mewnlein ac allanol a dewis rhyfedd o steil a maint ffontiau. Does dim dychymyg o ran lliwiau a mae golwg reit salw ar y peth – nid beth sydd angen ar wefan lle mae rhaid cyflwyno llawer o wybodaeth mewn dull cryno ac effeithiol.

Golwg 360

Fe es i ati unwaith eto felly i addasu’r cynllun – newidiadau bach iawn dwi wedi gwneud fel newid arddull y ffontiau a twtio’r bylchau. Gan fod y dyluniad yn benthyg rhai syniadau o’r Guardian, pam ddim mynd amdani yn llwyr a benthyg y lliwiau ar gyfer y prif adrannau? Mi wnes i hefyd ddewis lluniau newydd o ansawdd gwell. Mae’n anodd iawn gwneud llawer a’r wefan fel mae hi oherwydd fod y cod HTML/CSS mor wael. I fi, mae’n edrych yn llawer mwy ‘darllenadwy’ fel hyn.

Felly, mae gen i ddau sgrîn-lun ‘cyn’ ac ‘ar ôl’. I weld rhain yn iawn gwnewch yn siwr eu bod nhw ar eu maint llawn – 100%. Dyma’r dyluniad gwreiddiol a dyma’r dyluniad newydd.

Beth yw eich barn chi?

Postiwyd yn Cymraeg, Y We | 4 Sylw